حمید رابعی

احیاء گنجینه های فراموش شده در آستان قدس رضوی

حمید رابعی مسئول بازآفرینی قرآنهای منتسب به ائمه اطهار علیهم السلام در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی از اتمام بازآفرینی ۵ قرآن منتسب به امامعلی ، امام حسن ، امام سجاد ، امام موسی بن جعفر و امام رضا علیه السلام خبرداد وی همچنین به تولید کتاب نهج البلاغه و صحیفه سجادیه با رسم الخط منسوب به امام علی و امام سجاد علیهم السلام اشاره کرد و افزود بازآفرینی سه قرآنمنتسب به امام صادق ، امام حسین و امام هادی علیهم السلام نیز به زودی به اتمام خواهد رسید و در معرض دید و استفاده عموم قرار خواهند گرفت

حمید رابعی مسئول بازآفرینی قرآنهای منتسب به ائمه اطهار علیهم السلام در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی از اتمام بازآفرینی ۵ قرآن منتسب به امامعلی ، امام حسن ، امام سجاد ، امام موسی بن جعفر و امام رضا علیه السلام خبرداد وی همچنین به تولید کتاب نهج البلاغه و صحیفه سجادیه با رسم الخط منسوب به امام علی و امام سجاد علیهم السلام اشاره کرد و افزود بازآفرینی سه قرآنمنتسب به امام صادق ، امام حسین و امام هادی علیهم السلام نیز به زودی به اتمام خواهد رسید و در معرض دید و استفاده عموم قرار خواهند گرفت

رابعی گفت در بخشی از حکم انتساب تولیت جدید آستان قدس رضوی که از سوی مقام معظم رهبری صادر شده است به گنجینه هنر ، معماری و خوشنویسی این آستانمقدس اشاره شده ومقام معظم رهبری ، تولیت آستان قدس رضوی را موظف و مامور به حفظ و نگهبانی از این گنجینه معنوی و گرانبها دانسته اند که بازآفرینی قرآنهای منتسب به ائمه اطهار علیهم السلام در راستای اجرای همین فرمان مقاممعظم رهبری از سوی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در حال انجام است

وی افزود صحنها و رواقها در مجموعه اماکن متبرکه در حرم مطهر رضوی ، طی قرون متمادی با ذوق هنرمندان مسلمان سرشار از هنر معماری و خوشنویسی و تذهیب شده و این هنرها به گونه ای با هم آمیخته است که حذف هرکدام از آنها خلاء بزرگی را در این مجموعه ایجاد خواهد کرد استفاده از مصالحی همچون کاشی، سنگ ، آینه ، فلز ، چوب ، گچ و آجر برای خلق آثار هنری بر در و دیوار و سقف این آستان ملک پاسبان به این عناصر خاکی ، روح افلاکی داده و همنشینی با زائران و مجاوران حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام بخشی از هویت این آثار شده است

حمید رابعی خاطر نشان کرد باز آفرینی قرآنهای منتسب به ائمه اطهار علیهمالسلام نیز که برای نخستین بار در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در حال انجام هستند از چند جهت قابل تامل و بررسی است

نخست اینکه در این طرح بزرگ ، برای هر نسخه از قرآنهای منتسب به ائمه اطهار علیهم السلام یک نرم افزار جداگانه طراحی شده و رسم الخط مخصوص برای هر قرآن به صورت اختصاصی در این نرم افزار استفاده شده است

رابعی افزود در این طرح برای هرکدام از قرآنهای منتسب به امام علی ، امام حسن ، امام حسین ، امام سجاد ، امام صادق ، امام موسی کاظم ، امام رضاو امام هادی علیهم السلام با استفاده از رسم الخط موجود در قرآن منتسب به هرکدام از ائمه اطهار علیهم السلام یک نرم افزار جداگانه و مجموعا ۸ نرم افزار طراحی شده و مجموع این نرم افزارها در یک نرم افزار جامع با نام کامل"برنامه جامع بازآفرینی قرآنهای منتسب به ائمه اطهار” و نام اختصاری "نرم افزار تطهیر” گرد آوری شده است

رابعی با اشاره به گنجینه پنهان موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی تصریحکرد با توجه به اینکه تعداد قرآنهای منتسب به هر کدام از ائمه اطهارعلیهم السلام در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی گاها بیش از یک نسخه است لذا برایتهیه این نرم افزار فقط از یکی از نسخه ها استفاده شده است

وی در تشریح این مطلب افزود برای بازآفرینی مجموعه قرآنهای منتسب به ائمه اطهار علیهم السلام از قرآن شماره ۶امام علی علیه السلام ، قرآن شماره۱۳امام حسن علیه السلام ، قرآن شماره ۱۴ امام حسین علیه السلام ، قرآن شماره ۱۶ امام سجاد علیه السلام ، قرآن شماره۳۵ امام صادق علیه السلام ، قرآن شماره ۱۵۸۶ امام رضا علیه السلام و قرآن شماره ۲ امام موسی بن جعفر علیه السلام استفاده شده است و قرآن منتسب به امام هادی علیه السلام نیز بامساعدت موزه کاخ گلستان تهران در این طرح مورد استفاده قرار خواهد گرفت

حمید رابعی ادامه دادبه جز یکی دو مورد از قرآنهای منتسب به ائمه اطهار علیهم السلام که تقریبا تمام قرآن کریم هستند ، اکثر غریب به اتفاق نسخه های موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی بخشی از یک سوره یا حزب یا جزءقرآن کریم هستند که در طرح بازآفرینی ، کل قرآن با همان رسم الخط که منسوببه ائمه اطهار (ع) است تهیه شده است

وی افزود در برخی نسخه ها به دلیل محدود بودن صفحات ، برخی از حروف و یایک شکل از حرف در اتصالات یافت نمیشد که با ترکیب دو یا سه حرف از حروف همان نسخه ، آن حرف یا شکل اتصال مورد نظر تولید شده و در نرم افزار مربوطهمورد استفاده قرار گرفته است به عنوان مثال در قرآن شماره ۱۳ که منتسب به حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام است با توجه به عدم وجود حرف "عین” به صورت مفرد ، از ترکیب شکلهای دیگر حرف "عین” و حرف "جیم” این شکل از حرف "عین” با توجه به رسم الخط موجود در همان نسخه تولید و در نرم افزار مربوطهاستفاده شد

حمید رابعی متذکر شد به لحاظ انتساب این رسم الخط ها به ائمه اطهار علیهم السلام که در این مجموعه به نام "نرم افزار تطهیر” ارائه شده است ، از این نرم افزار فقط در نگارش آیات قرآن کریم و احادیث متقن ائمه اطهار علیهم السلام مورد استفاده قرار خواهد گرفت

رابعی گفت تا کنون علاوه بر ۸ جلد قرآن نفیس با دستخط ائمه اطهارعلیهم السلام ، کتابهای نهج البلاغه و صحیفه سجادیه نیز با رسم الخط منتسب به امام علی و امام سجاد علیهم السلام در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی تولیدشده است

حمید رابعی در پایان افزود موضوعی که طی سالهای گذشته در مجموعه اماکن متبرکه در آستان قدس رضوی و سایر اماکن متبرکه در حرم مطهر ائمه معصومین درکشور عراق مورد غفلت قرار گرفته بود عدم استفاده از رسم الخط منتسب به ائمه اطهار علیهم السلام که در قرآنهای منسوب به ایشان موجود و ثبت و ضبط است ، در فضاها و معماری صحنها و رواقهای اماکن متبرکه حرمهای مطهر بود که با عنایت به محتوای حکم انتساب تولیت آستان قدس رضوی از سوی مقام معظم رهبری و تاکید بر حفظ و نگهبانی از گنجینه خوشنویسی این آستان مقدس و به تبع آن تولید نرم افزار تطهیر از سوی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی که مخصوص بازآفرینی قرآنهای منتسب به ائمه اطهار علیهم السلام است ، پیش بینی میشود استفاده از این رسم الخط به خصوص رسم الخط منتسب به حضرت علی بن موسیالرضا علیه السلام در طرحهای آتی آستان قدس رضوی سرلوحه هنرمندان و معماران مجموعه آستان قدس رضوی و سایر اعتاب مقدسه قرار خواهد گرفت

معلم مشهدی دهمین نسخۀ قرآن و ادعیۀ منسوب به ائمه اطهار(ع) را به شکل نرم‌افزاری و به صورت کامل بازنویسی و وقف کتابخانۀ آستان قدس رضوی کرد.
به گزارش گنجینه رضوی، حمید رابعی، هشتمین قرآن منسوب به دستخط امام‌حسین(ع) را به صورت نرم‌افزاری بازنویسی و وقف آستان قدس رضوی کرد. این درحالی است که وی علاوه بر قرآن‌های منسوب به دستخط ائمۀ اطهار(ع)، نهج‌البلاغه و صحیفۀ سجادیه را نیز با دستخط منسوب به امام‌علی(ع) و امام‌سجاد(ع) به شکل نرم‌افزاری بازنویسی کرده است.

رابعی در این خصوص به خبرنگار ما گفت: من با استفاده از نسخه‌های خطی قرآن‌های منسوب به ائمۀ اطهار (ع) موجود در گنجینۀ نسخ خطی و موزۀ قرآن و نفایس آستان قدس رضوی، رسم‌الخط کوفی را استخراج کردم و با ایجاد نرم‌افزاری با عنوان «نرم‌افزار جامع بازآفرینی قرآن‌های منسوب به ائمۀ اطهار(ع)» این قرآن‌ها را بازنویسی کردم. وی از بازنویسی کامل قرآن‌های منسوب به دستخط امام‌علی(ع) به شماره‌های ثبت ۱ و ۶، امام‌حسن(ع) به شمارۀ ۱۳، امام‌حسین(ع) به شمارۀ ۳۳۸۲، امام‌سجاد(ع) به شمارۀ ۱۶، امام‌جعفرصادق(ع) به شمارۀ ۳۵، امام‌موسی‌بن‌جعفر(ع) به شمارۀ ۲ و امام‌رضا(ع) به شمارۀ ۱۵۸۶ خبر داد.

حمیدرابعی دهمین نسخۀ قرآن و ادعیۀ منسوب به ائمه اطهار(ع) را به شکل نرم‌افزاری و به صورت کامل بازنویسی و وقف کتابخانۀ آستان قدس رضوی کرد.

رابعی وجود صدمۀ فیزیکی و نگارشی در قرآن‌های منسوب به اهل‌بیت(ع) را آغازین انگیزۀ خود از این حرکت ذکر کرد و اظهار داشت: پس از کتابت قرآن به دست مبارک هریک از ائمۀ اطهار(ع)، افرادی در سال‌های بعد در آن دست بردند وآنها را اعراب‌گذاری کردند و گاهی حتی شکل حروف را تغییر دادند و این درحالی است که برخی از این نسخ در طول زمان دچار صدمات شیمیایی شده است و بخش‌هایی از آنها نیز مفقود شده است؛ از این رو تصمیم گرفتم تا با استخراج رسم‌الخط این نُسَخ از قرآن کریم با دست‌خط ائمۀ اطهار(ع)، نسخه‌ای کامل از هریک از این قرآنها را بازآفرینی کنم. وی همچنین از تمایل خود برای چاپ این نُسخ سخن گفت.
گفتنی است، حمید رابعی ۱۰ سال پیش از این، نسخه‌ای از قرآن کریم را  با نام «قرآن عُلیا» به صورت نرم‌افزاری کتابت و وقف آستان قدس رضوی کرده استکه از ویژگی‌های این قرآن، کتابت هریک از حروف قرآن درون نام جلاله «الله» است. این قرآن شامل حدود ۸۰۰ هزار  کلمۀ الله است.

 

 

منبع : سایت کتابخانه آستان قدس رضوی